Wat te doen in
noodsituaties
noodsituaties
Handelen
in een noodsituatie
Wanneer iemand een ernstige allergische reactie krijgt door een stof (zoals voedsel, insectengif, medicijn) waardoor een anafylaxie kan ontstaan, dus een potentiële levensbedreigende allergische reactie, dan is dat een medische noodsituatie!
Zo’n allergische medische noodsituatie ontstaat doordat de stof in het lichaam is gekomen (bij voedsel door inname (eten); bij insectengif door een steek van bijvoorbeeld een wesp of bij).Â
Hoewel het toedienen van een adrenaline auto-injector in de vorm van een Emerade®, EpiPen® en Jext®, in het geval dat het niet nodig was geweest, zal er door de hoeveelheid ingespoten adrenaline, uiteraard mits op de juiste manier en op de juiste plaats in het lichaam, geen schadelijke effecten optreden.Â
Het Noodactieplan bij anafylaxie (beschikbaar voor de in Nederland verkrijgbare adrenaline auto-injectoren) geeft aan welke stappen genomen moeten worden voor het handelen in een noodsituatie.Â
Hoewel bij een allergische reactie de symptomen snel kunnen optreden, zal bij de meerderheid de eerste symptomen optreden daar waar het eerste contact heeft plaatsgevonden.Â
Â
Mag een adrenaline auto-injector gebruikt worden door iemand die niet bevoegd is?
Â
Herkennen van een ernstige reactie
Er zijn een aantal belangrijke tekenen waar je naar uit moet kijken:
- Is er een indicatie dat het ademen
of slikken moeilijk gaat? - Is er een plotselinge flauwte of verslapping opgetreden?
- Is er een gestage achteruitgang van de conditie?
Elk van deze tekenen zijn ernstig.
NOOD
=
ACTIE
Eerste hulp procedure
Adrenaline zal onmiddellijk nodig zijn en een ambulance moet direct gebeld worden (112)
Wanneer de symptomen mild lijken te zijn, observeer de patiënt zorgvuldig voor het geval dat de symptomen erger worden.
Hulpmiddelen zoals het actieplan of allergiepassen zijn via de webshop verkrijgbaar.
Â
Onderzoek toont aan dat sommige mensen die stierven na een anafylactische shock mogelijk hadden overleefd als ze niet meteen waren opgestaan of rechtop waren gaan zitten. Om dit effect te voorkomen, wordt voorgesteld om de patiënt neer te leggen met de benen omhoog en adrenaline toe te dienen. Het is belangrijk dat mensen met een risico op anafylaxie worden geïnformeerd om neer te liggen bij een flauwtegevoel, tenzij er ademhalingsproblemen zijn. Zorg ervoor dat de patiënt in een liggende positie goed wordt geobserveerd. In geval van misselijkheid, leg hen op hun zij. Bij kinderen is een volledige anafylactische shock zeldzaam, maar als ze zwak of slap worden, is het belangrijk om hen neer te leggen met de benen omhoog en ze zorgvuldig te observeren.

De belangrijke punten:
Wanneer de patiënt zich flauw of zwak voelt, bleek er uit ziet, of slap begint te worden, dan kunnen ze in een shock gaan. Leg de persoon plat neer (op de rug) met de benen hoog. Ze moeten zeer zeker NIET snel opstaan of snel gaan zitten.
Wanneer er tekenen zijn dat ze gaan overgeven of als er ademhalingsproblemen zijn (bijv. astma) dan moeten ze op de zij gelegd worden (stabiele zijligging).
Wanneer de patiënt moeilijk ademt, veroorzaakt door astma of door zwelling in de luchtwegen, dan zullen ze zich waarschijnlijk comfortabeler voelen wanneer ze gaan op zitten.
Referentie: Fatal posture in anaphylactic shock. Pumphrey R.S.H. Letter to J Allergy Clin Immunol. August 2003, Vol. 112, No.2.
Contact opnemen met ouders/verzorgers
Ouders of specifieke contacten moeten pas geïnformeerd (telefonisch) worden nadat de adrenaline is toegediend én de ambulance is opgeroepen (bel 112)Â
Hypothetische situaties.
Hier proberen we enkele vragen van leerkrachten te beantwoorden over de herkenning en behandeling van allergische symptomen. Maar onthoudt dat kinderen allemaal verschillend zijn!
Deze informatie is niet bedoeld om als vervanging te dienen voor enig advies of begeleiding gegeven door de huisarts, specialist of schoolarts van het kind.
Een kind waarvan bekend is dat het voedselallergie heeft klaagt dat het zich ziek voelt en buikpijn heeft. Er is geen indicatie of bewijs dat dit ten gevolge van een allergische reactie komt, maar het de leerkracht denk dat het misschien wel daardoor zou kunnen komen. Wat moet de leerkracht doen?
Â
Buikpijnen en misselijkheid kunnen soms symptomen zijn van een allergische reactie, maar kunnen ook voorkomen ten gevolge van een niet-allergische ziekte.
Â
De leerkracht moet eerst onderzoeken en aan het kind vragen of het gegeten heeft of voedsel heeft aangeraakt waar het allergisch voor is, of snoep of voedsel van een ander kind heeft gegeten.
Â
Kijk naar galbulten (waar ook op het lichaam), zwellingen van de lippen, gezicht of tong – elk van deze symptomen zal een reactie zijn van een allergische reactie. Of het kind kan vertellen dat het jeukend of een tintelend gevoel heeft in de keel, of problemen met slikken of ademen – Dit zijn ook tekenen van een allergische reactie.
Â
Onthoudt dan de allergische reactie gewoonlijk optreedt binnen seconden of minuten na blootstelling aan de uitlokkende allergeen, maar kan soms pas optreden na een uur of twee later.
Een kind waarvan bekend is dat het een notenallergie heeft verteld dat het chocolade heeft gegeten waar misschien noten in hebben kunnen zitten – hij / zij weet het niet zeker. Er zijn geen symptomen.
Â
Het is belangrijk om uit te vinden waar de chocolade vandaan kwam, evenals de naam en de hoeveelheid dat gegeten was. Probeer de wikkel te achterhalen.
Â
Wanneer je onzeker bent over wat er in de chocolade zat, kun je uit voorzorg het kind antihistamine als medicijn geven, zoals Zirtec®, Tavegil® of Aerius®.
Â
Het is belangrijk dat een volwassene het kind minstens een uur in de gaten houdt of er allergische symptomen optreden. De medicatie die voor het kind is voorgeschreven moet je bij de hand houden. Als er enige tekenen van een allergische reactie komen moet het persoonlijke beheersplan van het kind uitgevoerd worden.
Â
Een kind waarvan bekend is dat het voedselallergie heeft heeft klaarblijkelijk een astma aanval. De leerkracht denkt dat dit een allergische reactie zou kunnen zijn. Wat moet je nu behandelen? – de astma of de allergische reactie?
Â
Het is belangrijk om de astma aanval bij het kind te stabiliseren door het kind het voorgeschreven medicijn (Ventolin®) via de inhalator toe te dienen, terwijl je wacht op de eventueel opgeroepen ambulance.
Â
Controleer de luchtwegen, tong en lippen op zwellingen. Wanneer een ernstige zwelling is dien dan de voor noodsituaties voorgeschreven adrenaline auto-injector toe op hetzelfde moment als dat je de Ventolin® geeft.
Â
Blijf kalm en gerust en zorg dat het kind ook kalm en gerustgesteld wordt.
Â