Wat wordt er eigenlijk bedoeld als men spreekt over preventie (van allergie)
Hoe kun je allergische reacties vermijden?
Wanneer de diagnose allergie met kans op anafylactische reactie is gesteld, is het eerst belangrijk om te weten waarop je anafylactische reageert. Dit MOET door de behandelend arts goed uitgezocht worden omdat er anders sociaal én medisch (zeker wanneer voedselallergie de oorzaak is) mogelijk onnodige beperkingen opgelegd worden. Deze beperkingen zijn voor de patiënt niet wenselijk en mogelijk zelfs schadelijk (zeker bij (heel) jonge kinderen), maar ook voor de omgeving is het beter om duidelijk te weten waarop iemand reageert, omdat er anders onredelijke eisen gesteld zouden kunnen worden en de beheersing in de zin van maatregelen nemen ter vermijding van het allergeen dat de reactie kan uitlokken onmogelijk geacht wordt.
PREVENTIE VAN ALLERGIEËN
Preventie van allergie omvat het voorkomen van verschillende soorten allergieën zoals eczeem, astma, voedselallergie en hooikoorts. Het huidige preventieadvies van de Gezondheidsraad, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, bestaat uit twee elementen: borstvoeding geven gedurende 4-6 maanden en niet roken tijdens de zwangerschap en in de buurt van de baby. Borstvoeding gedurende 3-6 maanden heeft een preventief effect, maar het is onduidelijk of het dieet van de moeder extra voordelen heeft. Bij “high-risk baby’s” kan een dieet zonder noten, pinda’s, koemelk, kippenei, vis en schaaldieren worden overwogen. Als borstvoeding niet mogelijk is, kan hypoallergene melkvoeding tot een jaar worden gegeven. De introductie van bijvoeding moet bij voorkeur niet vóór 4 maanden plaatsvinden. Deze preventieve maatregelen lijken vooral gunstig voor het voorkomen van voedselallergie op jonge leeftijd. Roken verhoogt het allergierisico en moet altijd worden vermeden.
Vermijden dat het allergeen in contact komt met de patiënt.
Bij voedselallergie moeten voedingsmiddelen die klachten veroorzaken worden vermeden. Onbewerkte producten kunnen vaak wel in bewerkte vorm worden gegeten, omdat de allergenen niet bestand zijn tegen verhitting. Groepseliminatie is niet nodig, tenzij specifieke voedingsmiddelen klachten veroorzaken. Bij ernstige allergische reacties moet strikte eliminatie worden toegepast, zelfs kleine hoeveelheden van het verdachte voedsel moeten worden vermeden. Allergenen kunnen verborgen aanwezig zijn in producten, zoals pindabestanddelen in soepen, sauzen en koekjes. Het is soms moeilijk om allergische reacties op voeding te voorkomen vanwege verborgen allergenen en gebrek aan inzicht. Dieetadvies moet volwaardig en haalbaar zijn, anders is suppletie nodig. Genezing van allergie is niet mogelijk, maar desensibilisatie kan de tolerantie vergroten. Allergeen-specifieke immunotherapie is mogelijk voor inhalatieallergenen en insectengiffen, maar geen genezing is beschikbaar voor andere allergenen, inclusief voedsel. Behandelingsopties omvatten allergenenvermijding, symptoombestrijding en medicijnen, maar er is behoefte aan effectievere behandelingen. Immunotherapie is een andere methode om allergische reacties te verminderen.
Voedsel- en inhalatieallergieën kunnen ook worden vastgesteld door middel van een bloedtest. Men onderzoekt dan of een bepaald soort eiwitten, het IgE in het bloed aanwezig is. Deze test noemt men ook wel RAST-test.
Bij een allergie voor latex (natuurrubber) is er altijd kans op blootstelling aan het allergeen. Hoewel latexallergie beperkt voor komt en veelal bij bepaalde doelgroepen (gezondheidszorg, rubberindustrie, personen met spina bifida) is de kans op een ernstige allergische reactie altijd aanwezig. De vermijdingstrategie houdt in dat je je zelf goed laat informeren in welke producten latex verwerkt kan zijn. Denk hierbij aan handschoenen en materialen die gebruikt worden in het ziekenhuis of in de ambulance. ook in de horeca wordt tegenwoordig veel gebruik gemaakt van handschoenen om hygiënische redenen en zo kunnen gerechten besmet raken met rubbereiwitten waar op gereageerd kan worden. Voorbeelden van producten in de gezondheidzorg zijn:
Beademingapparatuur,, masker, slangen, katheters, drains, spuit/injecteer materiaal, rubberstop van flesjes, pleistermateriaal, hechtpleisters, elastische windsels, bloeddrukmetermanchetten en -slang, gebitsprothesen.
Andere gebruiksvoorwerpen zijn bijvoorbeeld: bijtring, fopspeen, flessenspenen, warmwater kruik, douchegordijn, squashbal, tennisbal, stressballetjes, gummi-elastiek, huishoudhandschoenen, plakband, postzegellijm, zelfklevende enveloppen, steunkousen, condooms, pessaria, ballonnen, luchtbed, rubberen matras, rubberen onderlegger, vlakgom, schoeisel, roskam, duiksportartikelen, stretchartikelen. Meer goede info over latexallergie is te vinden op de website van Allergologen Maatschap Arnhem
Bij een allergie voor pollen (Hooikoorts), huisstofmijt of schimmels bestaat de mogelijkheid om voor een aantal allergenen een immunotherapie te volgen. U moet dan wel voldoen aan een aantal criteria om in aanmerking te komen voor deze immunotherapie. Blootstelling binnenshuis aan huisstofmijt en schimmels is te verminderen door in overleg met de arts een saneringsplan op te stellen en de blootstellingbronnen te verminderen. Te denken valt hierbij aan vloerbedekking die gemakkelijk nat te reinigen is, gordijnen van bepaald materiaal, synthetische dekbed en vulling van kussens, bankstel, kussentjes, etc. eigenlijk moeten afhankelijk van de last van de allergie alle materialen waar huisstofmijt zich gemakkelijk in kan nestelen en vermenigvuldigen verwijderd worden en vervangen door materialen die glad en gemakkelijk (nat) te reinigen zijn. Schimmels zijn te voorkomen door goed te ventileren en er voor te zorgen dat er geen structureel vochtige plekken ontstaan waardoor schimmels zich kunnen ontwikkelen.
Pollen zijn lastiger te vermijden. Deze zijn nog kleiner dan huisstofmijt en worden door de lucht verspreid. Afhankelijk van het bloeiseizoen van de boom of plant wordt je in meer of mindere mate blootgesteld aan pollen. Helaas zien we nu een trend dat door de klimatologische veranderingen de bloeiseizoenen zich verlengen en gaan overlappen. Hierdoor zien we dat de periode waarbij er voorheen er bijna geen pollen waren en mensen met pollenallergie (hooikoorts) enige tijd klachtenvrij waren, steeds korter wordt en zelfs aan het verdwijnen is en er het gehele jaar klachten optreden.
Hoewel de last van hooikoorts zeer groot kan zijn zal er bij blootstelling slechts zeer zelden en dan nog meestal onder bepaalde omstandigheden een ernstige (levensbedreigende) allergische reactie kunnen optreden. Het overgrote deel van de klachten zijn niet levensbedreigend en bij hooikoorts zal er geen adrenaline auto-injector behoeven worden voorgeschreven. Antihistamine medicatie is hier voldoende.
Vermijding van voedselallergische reacties kan eenvoudig zijn, maar meestal is het een continue en intensieve activiteit waarvan de impact niet moet worden onderschat.
De diagnose voedselallergie is veelomvattend en moet op een goede manier gesteld worden. Weten op welk voedsel je daadwerkelijk een reactie krijgt én, heel belangrijk is, onderscheid te maken in de ernst van de reactie tussen verschillende voedingsmiddelen.
Het advies “vermijden van het voedsel waar je allergisch voor bent” is een advies dat als eerste gegeven wordt, lijkt eenvoudig maar blijkt het in de praktijk niet te zijn. Eenvoudig is het wanneer je een allergie hebt voor een voedingsmiddel dat niet zo algemeen gebruikt wordt bijv. kiwi.
Als je allergisch bent voor bepaalde medicijnen is de kans dat je zomaar per ongeluk blootgesteld wordt aan dat medicijn heel klein. Dit is ook de reden dat veel mensen, die toch kans hebben op een ernstige levensbedreigende reactie, géén adrenaline auto-injector krijgt voorgeschreven door de arts. Hij gaat er vanuit dat door goed te communiceren en goede kentekens (zoals een Witte Kruis penning of NAN Allergiepas) de blootstelling aan het medicijn vermeden kan worden en er dan ook geen redmiddel aanwezig hoeft te zijn. Maar als u als patiënt toch de behoefte hebt op een vangnet omdat u toch angstig bent dat u een ernstige allergische reactie zal krijgen, dan moet u dit doorspreken met uw behandelend arts en hem verzoeken om u toch maar een adrenaline auto-injector voor te schrijven.
Durf te vragen
Altijd! Etiket lezen
Maak omgeving wetend
Immunotherapie
Allergeenspecifieke immunotherapie (of hypo- of desensibilisatie) wordt al vele jaren gebruikt als behandeling voor atopische luchtwegaandoeningen.
Met het ter beschikking stellen van goed gedocumenteerde en gestandaardiseerde allergeenextracten en van nationale en internationale consensusrichtlijnen voor de indicaties en de praktische uitvoering ervan, kon de effectiviteit van deze behandeloptie in de afgelopen jaren pas goed in kaart worden gebracht.
Inmiddels heeft de hyposensibilisatie volgens een voortdurend, subcutaan injectieschema een duidelijke plaats herwonnen in de therapierichtlijnen. Deze methode heeft echter een, zij het klein, risico op ernstige allergische bijwerkingen en een behandeling per injectie is vooral bij kinderen ongemakkelijk. Er wordt veel onderzoek verricht naar de werkzaamheid en de veiligheid van alternatieve toepassingsvormen van hyposensibilisatie.
Voor diverse inhalatieallergenen is de zogenaamde SLIT toepassingvorm ontwikkeld, dit is Sub Linguale ImmunoTherapie, een toedieningvorm waarbij geen gebruik meer gemaakt wordt van een injectie, maar een pilletje dat onder de tong gelegd zal smelten. Grazax® is een SLIT pilletje dat gebruikt kan worden wanneer je erge hooikoorts klachten hebt. Ook voor deze therapie geldt dat u deze therapie pas in overleg met de behandelend arts krijgt omdat ook bij SLIT er een zeer kleine kans op ernstige allergische reactie bestaat.
Als u een ernstige Insectengifallergie heeft zou in overleg met uw arts bekeken kunnen worden of u in aanmerking komt voor een immunotherapie voor dat specifieke insect zijn. Hiervoor kunt u het beste contact opnemen met een specialist bij u in de buurt.
Wanneer u dit wilt dan kijk dan bij Adressen en zoek een ziekenhuis bij u in de buurt en neem contact op om na te vragen of zij Immunotherapie geven.
IMMUNOTHERAPIE
Zoals bij de meesten bekend is, is een allergie een aandoening waarbij het immuunsysteem betrokken is. Om een of andere reden is het immuunsysteem in onbalans, dusdanig dat het lichaam abusievelijk reageert op stoffen die normaal gesproken niet schadelijk zijn voor het functioneren van het lichaam.
De ontwikkeling van een allergie bestaat uit twee stappen. De eerste stap is de zogenaamde sensibilisatiestap. Dit is de fase waarin het lichaam om nog onbekende reden antistoffen aanmaakt tegen een bepaalde stof, bijvoorbeeld graspollen of wespengif. De tweede stap is de fase waarbij door ook nog onbekende reden sommige mensen die gesensibiliseerd zijn allergisch worden. Hierna kunnen er verschillende klachten (symptomen) optreden die kunnen variëren van een lopende neus en waterige ogen tot een levensbedreigende bloeddrukdaling waardoor iemand in shock kan raken.
Door bijvoorbeeld een wespengif- of bijengifallergie kunnen mensen zo heftig reageren dat ze kunnen overlijden als er niet snel hulp geboden wordt.
Maar hoewel het niet aannemelijk is dat er door hooikoorts iemand overlijdt kan deze vorm van allergie wel zo’n last geven dat het dagelijkse leven ontregeld wordt en dat je daardoor zelfs je werk niet meer kunt doen of van school moet verzuimen.
Voor al deze personen is er immunotherapie (desensibilisatie) of ook wel allergievaccinatie genoemd. Het principe van een immunotherapie is dat er getracht wordt om het immuunsysteem te laten wennen aan het allergeen. Dit gebeurt door de persoon een eerste periode bloot te stellen aan een heel kleine hoeveelheid van de stof waar je de klachten van krijgt. De hoeveelheid is in eerste instantie zodanig weinig dat je er geen klachten van krijgt waardoor het lichaam er “aan kan wennen”. Normaal gesproken zal er in de eerste periode (dit noemen ze ook wel de instelperiode) één tot twee keer per week gedurende zes tot acht weken (soms tot een half jaar) in steeds oplopende hoeveelheid een injectie met het allergeen gegeven worden. Na de instelperiode zal er voor een periode van drie tot vijf jaar maandelijks een injectie met de onderhoudsdosering gegeven worden.
In de praktijk betekent dit dat er bij een immunotherapie voor pollenallergie al in het eerste jaar een flinke reductie van de klachten zal optreden en wanneer er een immunotherapie gevolgd wordt wegens insectengifallergie (wesp / bij) er na de instelperiode al een zodanige bescherming is opgebouwd dat de meeste mensen eigenlijk al geen adrenaline auto-injector bij zich hoeven te dragen, want de onderhoudsdosering bij insectengif immunotherapie heeft een equivalent van ca. acht keer een steek met wespengif of bijengif.
Allergievaccinatie of immunotherapie richt zich dus op het vergroten van je tolerantie (of de mate van niet-reageren) voor allergenen waar je de symptomen van krijgt.
Een allergiespecialist of allergoloog is de meest gekwalificeerde arts om uit te zoeken welke allergie je hebt en kan je dus vertellen of immunotherapie iets voor jou is.
Wie kunnen er behandeld worden met vaccinaties?
Allergie Immunotherapie wordt aanbevolen voor patiënten met Allergisch Astma, Allergisch Rhinitis / Conjunctivitis en stekende insectengifallergie. Ze worden (nog) niet aanbevolen voor voedselallergie. Voordat er een besluit genomen wordt om met immunotherapie te beginnen moeten de volgende zaken eerst overwogen worden:
- Duur van het allergieseizoen en de ernst van jouw symptomen
- Of medicatie en/of veranderingen in je omgeving (sanering van de woonomgeving) jouw symptomen kunnen beheersen
- Je wens om langdurig medicijngebruik te mijden
- Tijd: immunotherapie vereist een grote tijdsinvestering
- Kosten: Deze zijn afhankelijk van je zorgverzekering
Immunotherapie is voor kinderen zeer effectief en worden vaak goed getolereerd. Het kan de ontwikkeling van nieuwe allergische gevoeligheden voorkomen of de progressie van astma.
Bij sommige patiënten die andere medische problemen hebben of die bepaalde alledaagse medicijnen gebruiken kan allergievaccinatie een hoger risico opleveren. Het is daarom belangrijk om aan je arts te vermelden dat je bepaalde medicijnen gebruikt.
Wie zou de immunotherapie moeten geven?
Omdat schadelijke effecten bij immunotherapie kunnen optreden, heeft jouw allergoloog het juiste personeel en apparatuur voor het herkennen en behandelen van dat soort reacties. Indien mogelijk, zou de immunotherapie gegeven moeten worden in de praktijk van de arts, Als dat niet kan, dan moet er een toezichthoudende arts uit naam van de allergoloog moeten zijn met volledige instructies over jouw behandeling.
Zoals al hiervoor vermeld werkt immunotherapie als een vaccin. Jouw lichaam reageert op de geïnjecteerde hoeveelheden van een specifiek allergeen (gegeven in oplopende hoeveelheid) beetje bij beetje, waardoor er een tolerantie opgebouwd wordt. Immunotherapie kan soms tot gevolg hebben dat er verminderde, minimale of helemaal geen allergische symptomen optreden wanneer je blootgesteld wordt aan het allergeen in de dosis.
Twee fasen bij immunotherapie
de Instelperiode en de onderhoudsperiode.
De instelperiode, normaal gesproken variërend tussen twee tot zes maanden, omvat het toedienen van injecties met een oplopende hoeveelheid van het allergeen. De frequentie van de injecties is één tot twee keer per week, hoewel er ook snellere opbouwfrequenties worden gebruikt.
De onderhoudsperiode begint wanneer de meest effectieve dosis is bereikt. Deze dosis is voor ieder persoon verschillend, afhankelijk van hoe allergisch je bent en je reactie tijdens de instelperiode. Wanneer de onderhoudsdosis is bereikt, zijn er langere periodes tussen de injecties, normaal twee tot vier weken.
Wanneer zal ik me beter voelen?
Voor sommige mensen zal er al een vermindering van symptomen optreden tijdens de instelperiode, voor anderen kan het wel tot 12 maanden duren tijdens de onderhoudsperiode.
Wanneer je niet reageert kan dit het gevolg zijn van:
– Geen voldoende allergeendosis in het vaccin
– Gemiste allergenen die niet geïdentificeerd zijn tijdens de allergiediagnose
– Hoge niveaus van allergenen in jouw omgeving
– Grote blootstelling aan niet-allergische uitlokkende factoren ( zoals sigarettenrook)
Wanneer er geen verbetering optreed na een jaar in de onderhoudsperiode, zal de allergoloog andere behandelmogelijkheden met je bespreken.
Wanneer zou de immunotherapie moeten worden gestopt?
Wanneer de onderhoudsdosis is bereikt, duurt een effectieve immunotherapie gewoonlijk drie tot vijf jaar. Het besluit om te stoppen kan tegen die tijd besproken worden met de allergoloog. Enkele personen ervaren een permanente vermindering van hun allergiesymptomen, terwijl anderen terug kunnen vallen en dan zal er een langere onderhoudsperiode moeten worden overwogen.
Wat zijn de mogelijke reacties?
Er zijn twee typen schadelijke reacties die kunnen optreden bij immunotherapie. Lokale reacties komen redelijk vaak voor en uiten zich als roodheid van en/of zwellingen op de huid bij de injectieplaats. Dit kan direct optreden of na enige uren na de behandeling.
Systemische reacties treden veel minder op, zijn meestal mild en reageren normaal gesproken snel op medicijnen. Uitingen zijn verhoogde allergiesymptomen zoals niezen, een verstopte neus of bultjes. Anafylaxis treedt zelden op met zwelling in de keel, piepende adem, een drukkend gevoel op de borst, misselijkheid of duizeligheid.
De meeste systemische reacties ontwikkelen zich binnen 30 minuten na de allergeeninjecties. Dit is de reden waarom het sterk aanbevolen wordt om 30 minuten in de praktijk te wachten na toediening van de injectie.
De allergoloog is opgeleid om uit te kijken naar zulke reacties en het personeel is getraind en uitgerust met de juiste medicatie voor de herkenning en behandeling.
De boodschap van dit verhaal is dus eigenlijk. Ga in overleg met je behandelend arts om te kijken of je in aanmerking komt voor een Immunotherapie en of deze voor jou in jouw situatie geschikt en zinvol is. Het kan je leven een totaal andere wending geven.